«Εργοθεραπεία» είναι η τέχνη και η επιστήμη που βοηθά τους ανθρώπους να διεκπεραιώνουν τις καθημερινές δραστηριότητες που είναι σημαντικές σε αυτούς, ανεξάρτητα από την πάθηση, αναπηρία ή μειονεξεία που πιθανό να αντιμετωπίζουν» (ΑΟΤΑ, 1994).
Οι εργοθεραπευτές βοηθούν ανθρώπους όλων των ηλικιών που έχουν νοητικά, ψυχικά ή σωματικά προβλήματα ή δυσκολίες. Στόχος τους είναι να αυξήσουν στο μέγιστο βαθμό τη καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου, να εξελίξει δεξιότητες, και να παρεμποδίσει την απώλειά τους, έτσι ώστε το άτομο να μπορεί να είναι αυτόνομο και να μπορεί να πάρει μέρος σε ασχολίες σημαντικές για εκείνον, «σκόπιμες δραστηριότητες». Με τον όρο «σκόπιμες δραστηριότητες» εννοούμε τις δραστηριότητες που έχουν νόημα και αξία σε αυτό που τη δέχεται. Για παράδειγμα τα χόμπι που μπορεί να έχει κάποιος ή δραστηριότητες που θα ήθελε να εμπλακεί, όπως διάφορα αθλήματα, κηπουρική, παιχνίδι, εργασία και εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορεί πλέον να το κάνει. Η φιλοσοφία της εργοθεραπείας βασίζεται κυρίως στην σημαντικότητα αυτών των σκόπιμων ασχολιών. Υποστηρίζει ότι αυτές οι δραστηριότητες είναι ένας εσωτερικός οδηγός που μέσα από αυτό οι άνθρωποι πληρούν τις ανάγκες τους και κατά συνέπεια επιβιώνουν.

Οι βασικοί τομείς της ανθρώπινης λειτουργικότητας στους οποίους παρεμβαίνει ο εργοθεραπευτής, είναι η αυτοφροντίδα δηλαδή η προσωπική υγιεινή, η ένδυση, η υπόδηση, η προετοιμασία φαγητού και η σίτιση, η μετακίνηση και η κοινωνικοποίηση όπως και η συμμετοχή του σε δραστηριότητες που έχουν σκοπό τη διασκέδαση, τη χαλάρωση, την ευχαρίστηση και την έκφραση του εαυτού του. Ένας άλλος σημαντικός τομέας είναι η εργασία και η παραγωγικότητα που περιλαμβάνει τη φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας και η συμμετοχή σε σχολικές αλλά και σε εργασιακές υποχρεώσεις.
Ποιες είναι οι ειδικεύσεις της εργοθεραπεία;
Υπάρχουν διάφορες ειδικεύσεις στην εργοθεραπεία και χωρίζονται ανάλογα με τα άτομα ή το πρόβλημα που καλείται ο εργοθεραπευτής να παρέμβει.
Η ψυχιατρική εργοθεραπεία είναι μια από αυτές τις ειδικεύσεις και ασχολείται με παιδιά, ενήλικες αλλά και ανθρώπους στην τρίτη ηλικία που αντιμετωπίζουν καταστάσεις όπως κατάθλιψη, διαταραχές συμπεριφοράς, ψυχικές ασθένειες, διατροφικές διαταραχές και η εξάρτηση από ναρκωτικά και αλκοόλ.
Η γηριατρική εργοθεραπεία ασχολείται με ηλικιωμένους που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας, άνοιες, ρευματολογικά νοσήματα, σωματική κόπωση, κατάγματα, ακρωτηριασμούς, εγκεφαλικά επεισόδια αλλά και ψυχιατρικές διαταραχές όπως κατάθλιψη , ψύχωση κλπ.
Οι εργοθεραπευτές που είναι ειδικευμένοι στο νευρολογικό-ορθοπεδικό τομέα είναι υπεύθυνοι για ασθενείς με εγκεφαλικά επεισόδια, όγκους, Parkinson, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και εγκεφαλική παράλυση.
Τέλος, η παιδιατρική εργοθεραπεία όπως θα δούμε και πιο κάτω, παρεμβαίνει σε περιπτώσεις παιδιών που εμφανίζουν καταστάσεις όπως σύνδρομο Down, αυτισμό, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, μαθησιακές δυσκολίες–δυσλεξία, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητα, νοητική υστέρηση, εγκεφαλική παράλυση.

Πως καταλαβαίνουμε πότε ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπευτική παρέμβαση;
Κάποια από τα σημάδια είναι:
• Είναι αδέξιο, σκοντάφτει σε εμπόδια, δεν έχει καλή ισορροπία και πέφτει συχνά, έχει φτωχή στάση σώματος.
• Δυσκολεύεται να χειριστεί μικρά αντικείμενα, να κρατήσει το μολύβι, να κόψει με ψαλίδι, να σχηματίσει γράμματα, να ζωγραφίσει σε πλαίσιο, να αντιγράψει σχήματα-γραμμές.
• Αποφεύγει δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης, όπως χτένισμα, βούρτσισμα δοντιών, συγκεκριμένα είδη υφασμάτων, είναι υπερευαίσθητο/υποευαίσθητο σε άγγιγμα, γεύσεις, θορύβους.
• Δυσκολίες στην ένδυση, να κουμπωθεί ή να δέσει τα κορδόνια του, να φάει μόνο του ή να πάει μόνο του τουαλέτα.
• Δεν μπορεί να μιμηθεί τις κινήσεις κάποιου άλλου και δεν συμμετέχει σε συμβολικό παιχνίδι.
• Δυσκολία στο να κατανοήσει τη δομή και το νόημα ενός παιχνιδιού, έχει μειωμένη συγκέντρωση και δυσκολεύεται να ακολουθήσει σύνθετες εντολές.
• Φτωχή οπτική, ακουστική, λεκτική μνήμη και δυσκολία εκμάθησης καινούργιων δεξιοτήτων και εννοιών.
• Δυσκολεύεται να κατακτήσει ποσοτικές, χρονικές και προμαθητικές έννοιες.
• Κάνει στερεότυπες ή σπαστικές κινήσεις.
• Είναι υπερκινητικό.
• Αποφεύγει τη συναναστροφή με άλλα παιδιά, προτιμά να παίζει μόνο του και έχει ελαττωμένη αυτοπεποίθηση.
• Στον τομέα της Παιδιατρικής αποκατάστασης οι Εργοθεραπευτές ασχολούνται, εξ ορισμού, με τη λειτουργικότητα και ανεξαρτησία του παιδιού τους και την ικανότητά του να αλληλεπιδρά σε διαφορετικά περιβάλλοντα όπως οικογένεια–σχολείο–κοινότητα.